داوری

از همین ابتدا اجازه دهید شما را به کاملا مختصر با داوری آشنا کنیم بدین صورت که هرگاه توافق و قراردادی بخواهد میان دو طرف ایجاد شود اگر آن افرادی به راحتی و بدون هیچ مشکلی به توافق و رضایت طرفین برسند که هیچ مشکلی نیست اما اگر در مواردی طرف دیگر قرارداد از مفاد و موضوعات مشخص شده ناراضی بود در این میان نهاد داوری به این موضع می تواند رسیدگی کند.

نهادهای داوری بدین صورت هستند که از قبل با توجه به تجریبات و گزارشات مختلف برای همچین موقعیت هایی یک یا چند داور را مشخص کرده اند و این داوران با بررسی های مختلف میان طرفین قرارداد و رفع اختلافات میان آنان اقدام می کنند و با بررسی مشخص می کنند که رای صادره به چه صورت است.

در ادامه قصد داریم شما را بیشتر با قوانین و نکات مسائل مرتبط با آن آشنا کنیم پس اگر شما نیز به دانستن این موارد اشتیاق دارید ما تا آخر این مطلب دنبال کنید.

تعریف داوری

اگر بخواهیم تعریفی که در قانون برای داوری وجود دارد را تعریف کنیم باید بگوییم که در قانون یعنی ایکنه اگر دو طرف قرار داد دچار اختلافاتی شوند و نتوانند با یکدگیر به توافق برسند شخص ثالثی در این میان وجود دارد که می تواند به طور کاملا بی طرف و با توجه به شرایط موجود اختلافات طرفین معامله را حل و فصل کند.

این اشخاص به طور معمول در نهادهای داوری با بررسی های اشخاص مختلف صلاحیت خود را برای داوری میان افراد بدست آورده اند و به آنان شخص یا اشخاص داور گفته می شود. افراد می توانند یا خودشان میان یکدیگر به توافق برسند یا از داور استفاده کنند که این مورد تمام به خود افراد بستگی دارد.

تعریف داوری در قانون: عبارت است از رفع اختلاف بین متداعیین در خارج از دادگاه بوسیله شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی مرضی‌الطرفین و یا‌انتصابی.

داوری اغلب به دو بخش اختیاری و اجباری تقسیم می شود. اختیاری یعنی هر دو نفر از اینکه شخص ثالثی میان آنان قضاوت کنه کاملا موافق و راضی هستند. اما در داوری اجباری یکی از طرفین راضی به وجود داور در این میان نیست و صریحا از این مورد ناراضی است مانند تعیین کردن داور توسط زوجین در امر طلاق.

به طور کلی اگر بخواهیم حساب کنیم داوری یک کلمه فارسی است که ریشه اصلی آن داد است به کسی که اهل داد است، دادیه نیز گفته می شود.

در لغت به معنای مختلفی آمده که مهم ترین آنان قضاوت کردن میان طرفین، یکسو کردن طرفین، شکایت کردن و … می باشد.

مورد دیگری که می توانیم در تعریف و قید داوری مورد بررسی قرار داد این است که داور برخلاف قاضی، صلاحیت عام ندارد تا در تمامی موارد به قضاوت بنشیند بلکه تنها می تواند میان طرفین اختلاف را رفع و رجوع کند. داوری در اکثریت اختلافات می تواند بهترین گزینه باشد حتی اگر طرفین خودشان این اشخاص را انتخاب نکرده باشند.

داوری در قانون

در ابتدا قانون گذاری در ایران، به جای کلمه داوری از حکمیت استفاده می کردند و هنوز نام داور به میان نیامده بود تا سال 1379 این نام بر روی کار آمد. در واقع اگر بخواهیم آن را به عنوان یک قرارداد میان طرفین به حساب بیاوریم باید بگوییم که در کل یک قرارداد ساده است که تمامی آثار و قواعد آن به طرفین مرتبط می شود.

براساس قوانینی که کشور وضع کرده است، داوری بخش مهمی از نظام قضایی به شمار می آید و در این میان ممکن است برخی از دعوی را به زبان ساده می توان داوری کرد اما برخی دیگر از دعوی را به دلایل مختلف به هیچ وجه نمی توان داوری کرد.

به طور میانگین و بررسی های انجام شده این نوع دعوی (نداشتن قابلیت داوری پذیری) در بخش داوری اجباری است. فلسفه اصلی این است که طرفین قرارداد یا معامله نتیجه داوری شده را قبول کنند اما ممکن است هر رو طرف نتیجه مورد نظر را قبول نکنند در این مواقع است که کار بسیار دشوار و سخت خواهد بود.

تعریف داور از همان ابتدا در قانون زیاد مورد توجه قرار نمی گرفت و با گذشت زمان و پیشرفت ذهنی افراد جامعه، باعث شد تا قانون داوری میان مردم جای خود را باز کند و به عنوان یک نهاد قضایی (آیین نامه داوری) شناخته شود.

چند نکته مهم درباره داوری

حال که با مفهوم و قوانین آن آشنا شدیم بهتر است چند نکته را در رابطه با آن بدانیم.

نکته اول

نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که اهمیت و ارزش داوری در این است که داور به صورت کامل و بدون در نظر گرفتن منفعت و طرفداری از هر یک از طرفین، قضاوت خود را خالصانه و بدون هیچ گونه اختلاف و مسائل پیچیده ای آن مسئله را حل و فصل کند.

در قرارداد داوری باید صرحا اعلام شود که مدت قرارداد به چه صورت می باشد و مسائلی که باید مورد بررسی قرار دهد به چه شکل است.

پس از تعیین داور، در بعضی مواقع پیش میاد که طرفین ماجرا نخواهند مسائل خود را براساس نظر داور جلو ببرند به همین خاطر آنان می توانند با مراجعه به دادگاه به بررسی مشکل خود بپردازند.

نکته دوم

نکته دوم این است که تعداد داوران همیشه باید عددی فرد باشد مثلا یک سه و پنج و … . اگر در طرفین قرارداد داور تعیین نشود یا طرفین با داور مشخص شده موافق نباشند، هر کدام می توانند برای خود داور اختصاصی قرار دهند فقط در این میان باید داور سومی هم حضور داشته باشد که با توافق طرفین انتخاب می شود.

نکته سوم

داور انتخاب شده باید صلاحیت کامل را در امر قضاوت داشته باشد و توسط مراکز قانونی به صورت کامل تایید شده باشد. به هیچ وجه داور نمی تواند برخلاف قوانین و مقررات رای صادر کند.

نکته چهارم

زمانی که رای توسط داور صادر شد، کسی که بر علیه او رای صادر شده است می تواند ظرف مدت 20 روز با مراجعه به دادگاه مشخص شده درخواست رای مجدد کند در غیر این صورت دادگاه رای را در هر شرایطی اجرا می کند.

در این میان مواردی هستند که نمی توان برای آنان اشخاصی را برای داوری قرار داد این

موارد عبارتند از:

  • دعوای ورشکستگی
  • جرایم
  • طلاق
  • نسب و … .

برای دریافت مشاوره و بررسی دعاوی حقوقی و قضایی خود با شماره 09398568573 تماس حاصل فرمایید.