قرارداد BOT
در سال‌های اخیر، قرارداد BOT به شدت د کشورهای مختلف رواج داشته است. از این قرارداد جهت آزاد سازی اقتصادی، جذب سرمایه های خارجی و دسترسی به فناوری پیشرفته استفاده می‌شود و برای مشارکت بخش خصوصی در توسعه‌ی پروژه‌های زیربنایی در دنیاست. از آن به عنوان یه راه درست برای سرمایه گذاری و ساخت سریع پروژه‌های زیربنایی استفاده می‌شود.
در این مطلب قصد داریم تا درباره‌ی قرارداد BOO و BOT، و تمام شرایط و موارد مربوط به آن‌ها صحبت کنیم. اگر شما نیز درباره‌ی این موضوع سوالی دارید و یا به دنبال آشنایی با آن‌ها هستید، تا پایان این مطلب با ما همراه شوید.
قرارداد BOT چیست؟
BOT ترکیب حروف اول سه واژه‌ی Build به معنای ساختن،Operate به معنای بهره برداری و Transfer به معنای واگذاری است. در نتیجه قراردادهای BOT در فارسی معادل قراردادهای «ساخت، بهره برداری و واگذاری» هستند. بهتر است بگوییم که BOT سه قرارداد است که در یک قرارداد وجود دارد.
این نوع قرارداد جزء قراردادهای مشارکت بخش عمومی و خصوصی است. نام قرارداد BOT برای اولین بار در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی، یعنی زمانی که دولت وقت ترکیه اعطای امتیاز چند نیروگاه را به مناقصه قرار داد، پدیدار گشت. شیوه این قرارداد به این صورت است که یک شرکت فرآیند ساخت و بهره برداری پروژه‌ای را طی یک مدت زمان مشخص انجام می‌دهد و بعد از مدتی، طرح را به کارفرما واگذار می‌کند.
هدف قرارداد BOT
در قرارداد BOT بخش دولتی نمی‌تواند منابع مالی لازم را جهت اجرای یک طرح اقتصادی یا پروژه‌ی زیربنایی تأمین نماید. در نتیجه از عقد این قراردادهای تجاری بهره‌مند خواهد شد. در قرارداد BOT دولت قادر است منابع کلی و توانایی‌های بخش خصوصی داخلی و خارجی را به سمت اجرای پروژه‌های زیربنایی هدایت کند.
برای دسترسی به دادگاه های کیفری می توانید مقاله آدرس دادگاه های کیفری را مطالعه نمایید.
در کشور ما برخی قوانین مانند قانون «تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی»، قرارداد BOT را مورد حمایت قرار می‌دهند و بستر حقوقی مورد نیاز جهت بهره‌مندی از این قراردادها وجود دارد. وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازی و وزارت نفت، موضوع بهره برداری از قراردادهای BOT را به طور جدی پیش برده‌اند و همچنین طبق آن‌ها قراردادهایی عقد نموده‌اند.
کاربرد قرارداد BOT
برخی از کاربردهای مهم قرارداد BOT عبارتند از:
- طرح های بزرگ صنعتی
- نیروگاه‌ها، برق رسانی و…
- بنادر، اسکله ها، دیواره های ساحلی، انبارها، محل کنترل، خدمات قایقرانی و…
- راه آهن و خطوط راه آهن
- بازارها و کشتارگاه ها
- بزرگراه ها، جاده های سریع السیر، جاده ها، پل ها، ترمینال-ها، تونل ها و…
- فرودگاه ها، ساخت فرودگاه ها، کنترل هوایی و…
- کشتیرانی، راه‌های آبی و…
- تامین آب، دفع فاضلاب و زه کشی، آبیاری و…
- ساخت دریاچه‌های ماهیگیری و…
- حفظ محیط زیست و حفظ خاک
- احیای اراضی و لایروبی کردن
- آب انبار ها و تجهیزات بعد از برداشت محصول
- تجهیزات زیر بنائی آموزشی و بهداشتی
- تجهیزات اصلی شبکه های ارتباطی و مخابراتی، امکانات ماهواره ای و…
قرارداد BOO چیست؟
یکی دیگر از قراردادهای مهم و پر فایده برای کشورهای و شرکت‌ها، قراردادهای سرمایه گذاری و تامین مالی هستند. قراردادهای سرمایه گذاری انواع مختلفی دارند که قرارداد B.O.O نیز از مهم ترین آن‌هاست.
برای آشنایی با دیگر قراردادهای تجاری می توانید مقاله قراردادهای فرنچایز چه گونه‌هایی دارد؟ را مطالعه نمایید.
قرارداد B.O.O دارای سه مرحله است که در ادامه آن‌ها را برای شما شرح خواهیم داد:
- قرارداد B.O.O میان یک سرمایه گذار که معمولا شرکت یا مجموعه-ای از شرکت های خصوصی قدرتمند خارجی بوده و دولت بسته می‌شود. آن شرکت خصوصی باید تعهد دهد تا موضوع قرارداد را (مانند تاسیس یک فرودگاه، سد، پالایشگاه یا سایر زیرساخت های کشور در زمینه انرژی) با هزینه خود بسازد و ایجاد کند.
- در مرحله دوم، بعد از احداث و راه اندازی پروژه، طبق قرارداد B.O.O، شرکت سازنده و سرمایه گذار صاحب تمام پروژه است و تعهدی در مورد انتقال مالکیت به بخش دولتی برای او وجود ندارد.
- در مرحله آخر سرمایه گذار که پس از احداث پروژه را تملک نموده، در زمان دلخواه می‌تواند اقدام به بهره برداری از پروژه نماید.
قرارداد BOO چه ویژگی‌هایی دارد؟
در این قراداد، شرکت سرمایه گذار قادر است تا بعد از احداث و انتقال مالکیت پروژه به خودش، هزینه های احداث و ساخت پروژه را به طور کامل با راه‌های مختلف از پروژه جبران نماید. به علاوه با مالکیت دائمی پروژه، این توانایی را دارد تا بهره و سود مالی و تجاری خود را از پروژه بگیرد. مثلا می‌تواند پس از راه اندازی و تملک پروژه، جهت بازگرداندن سرمایه و برداشت سود مالی خود عوارض دریافت کرده و یا از تمام روش های تجاری استفاده کند.
این قرارداد امروزه بسیار رایج و پر کاربرد بوده اما ویژگی خاصی نیز دارد که باعث به وجود آمدن سختی‌ها و پیچیدگی‌هایی در آن شده است که در ادامه این مطلب به آن اشاره می‌کنیم.
به علت اینکه در این قرارداد، مالکیت پروژه و بهره برداری از آن بعد از احداث به شرکت سرمایه گذار واگذار می‌شود، از لحاظ امنیتی مناسب نیست.
همچنین در قراردادهای B.O.O بخاطر مالکیت شرکت سرمایه گذار بر پروژه، فقط برای کشورهایی که حساسیتی نسبت به واگذاری امتیازات به سرمایه گذاران خارجی ندارند، پیشنهاد می‌شود. زیرا امکان دارد تسلط و نفوذ اقتصادی، سیاسی و امنیتی یک شرکت خارجی، مشکلاتی برای کشورهای در حال توسعه به وجود آورد.
سخن نهایی
طرح‌های اقتصادی در بخش زیربنایی مثل ساخت نیروگاه‌های تولید برق، پل ها، جاده ها، بنادر و غیره معمولا توسط بخش دولتی صورت می‌گیرد اما در برخی از کشورها، دولت سعی دارد تا با مشارکت با بخش خصوصی در این موارد، توان بخش خصوصی خود را افزایش دهد و در هزینه‌ها نیز صرفه جویی کند. از روش‌های مشارکت دولت و بخش خصوصی در طرح های اقتصادی زیر بنایی می‌توان به قرارداد BOT اشاره نمود.
برای دسترسی به دادگاه های کیفری می توانید مقاله آدرس دادگاه های جرایم رایانه ای را مطالعه نمایید.
قرارداد BOO نیز مانند قرارداد B.O.T میان یک دولت و یک یا چند شرکت خصوصی قدرتمند بسته می‌شود. این قرارداد برای پروژه های انبوه و هزینه بر در حوزه های آب، برق، نفت، گاز و سایر زیرساخت های مهم کاربرد دارد.
در صورتی که شما نیز احتیاج به انواع قراردادهای عمرانی از نظر فنی و اجرا دارید توصیه می‌شود پیش از عقد قرارداد از یک وکیل مناسب کمک بگیرید تا موفق شوید و نتیجه دلخواه را بدست آورید.
همانطور که گفتیم، کارفرمای قراردادهای BOT اغلب دولت بوده ولی گاهی اوقات امکان دارد استثنائاتی ایجاد شود و سایر اشخاص غیردولتی نیز این کار را انجام دهند. در نتیجه مشاوره گرفتن از وکلا در این زمینه ضرورت دارد. شما با پرداخت هزینه مناسب می‌توانید به راحتی از به وجود آمدن هر گونه مشکل احتمالی در عقد قرارداد جلوگیری کنید.
در پایان امیدواریم که شما عزیزان از این مطلب نهایت استفاده را برده باشید.
بدون دیدگاه